ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ. 5 Πρόσωπα ΕΝΑ Πορτραίτο!
Ήταν ένα από τα Σαββατόβραδα της Καραντίνας, Απρίλης μήνας του 2021 και για να πω την πάσα αλήθεια σε κάποια άλλη κατάσταση, της κανονικότητας , να είναι Σαββατόβραδο και εσύ να είσαι σπίτι, φάνταζε μακρινό… θα έλεγα όνειρο!
Εκείνο λοιπόν το Σαββατόβραδο ως νομοταγής πολίτης , έτσι και εγώ ήμουν σπίτι, όταν γύρω στις 10,θα ήτανε που χτύπησε το τηλέφωνο, καθισμένος στο καναπέ μου και κάνοντας από εκεί τη δική μου επανάσταση, βλέποντας τηλεόραση, σήκωσα βαριεστημένα το ακουστικό!
… ΄΄ Έλα… Βρασίδα αγόρι μου΄΄!
Ακούστηκε η γνώριμη φωνή του φίλου μου, του Χαρίλαου, από την άλλη άκρη.
΄΄ Σπίτι έ… χα χα, μέσα και εσύ, όμως να ξέρεις ότι ο εγκλεισμός έχει και τα καλά του!Τον είδες μωρέ στη τηλεόραση, που έδωσε συνέντευξη, ρε συ πόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε που είμαστε μαζί του… στο Βαρβάκειο, στη Νομική και στη Δραματική Σχολή του Πέλου Κατσέλη και τον είδες βρε παιδί μου, να μην τον ματιάσω, παραμένει ίδιος … γαλήνιος και με εκείνο τον ευγενή του τρόπο… όπου σε αφοπλίζει΄΄!
Ο Χαρίλαος που λέτε είχε να δεί το φίλο μας, αρκετά χρόνια από τότε, μια που έζησε, πριν βγει στη σύνταξη, εκτός Ελλάδος, εγώ περιττό δεν θα ήτανε, αν σας έλεγα ότι το φίλο μας, τον απολάμβανα επί της σκηνής του θεάτρου, την εποχή Π.Κ (Προ Καραντίνας )!
Εκείνο λοιπόν το Σαββατόβραδο, αρχές του Απρίλη, οι δύο φίλοι ο Χαρίλαος και ο Βρασίδας ταξίδεψαν στο παρελθόν σε εκείνα, τα ανέμελα εφηβικά τους χρόνια και θυμήθηκαν το φίλο τους, με αφορμή εκείνη τη τηλεοπτική του συνέντευξη!
Ο Βρασίδας και ο Χαρίλαος, αυτοί οι δύο φίλοι, δεν έχουν ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα, όμως πιστέψτε μας είναι πέρα για πέρα αληθινά τα πρόσωπα τους, είναι οι πρωταγωνιστές στη σφαίρα της φαντασίας, εκείνων των καλύτερων και ανέμελων χρόνων της νιότης τους ,… της νιότης σας!
Σαββατόβραδο του Απρίλη, Lock down στην Αθήνα… οι σκηνές μοναξιάς και απομόνωσης διαδέχονται η μία την άλλη, οι Αθηναίοι μένουν σπίτι με μοναδική τους διασκέδαση τη τηλεόραση … άντε και κάνα τηλεφώνημα από κάποιο φίλο, καλή ώρα του Χαρίλαου προς Βρασίδα!
Από την ανοικτή τηλεόραση ο ηθοποιός, σκηνοθέτης, δάσκαλος και πρόσφατα συγγραφέας και ζωγράφος… Δημήτρης Καταλειφός, δίνει συνέντευξη σε μια τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ!
Ο Βρασίδας, αραχτός στο καναπέ, κάνοντας τη δική του επανάστασή, βλέπει τηλεόραση! Σε λίγο θα χτυπήσει το τηλέφωνο… Χαρίλαος Calling!
Athenscalling.gr: Καταρχήν, αγαπητέ Δημήτρη να σε καλωσορίσω στο Webzine του Athenscalling.gr και να εκφράσω τη χαρά μου που σε συναντώ διαδικτυακά, μετά από αρκετά χρόνια, εν μέσω καραντίνας και Lock down στην Αθήνα!
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Καλώς σε βρίσκω. Κι εγώ χαίρομαι.
Athenscalling.gr: Καραντίνα, Lock down, Take away, Take in shop, Εμβολιασμοί, Λιανεμπόριο, Εστίαση, SMS εξόδου, Αναστολή εργασίας, Λοιμοξιολόγοι, Μ.Ε.Θ, Επιστρεπτέα προκαταβολή,Υγειονομικά πρωτόκολλα και τελικά αναρωτιέμαι εάν κάποια στιγμή ο ποιητής θα ενεργοποιήσει, τον Από Μηχανής Θεό της Τραγωδίας με όλη αυτή τη κατάσταση που επικρατεί… Αλήθεια εσύ τι λες?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Πραγματικά πολύ δύσκολη κατάσταση για όλους μας και κυρίως για όσους έχουν αρρωστήσει ή φύγει. Χρειάζεται, πιστεύω, ψυχραιμία και υπομονή. Στο συγκεκριμένο θέμα περιμένω περισσότερα από την Επιστήμη παρά από την ενεργοποίηση των ποιητών ή των από μηχανής θεών. Χρειαζόμαστε μια θωράκιση από την επιστήμη.
Athenscalling.gr: Έχω να παρατηρήσω, τουλάχιστον από τις εμφανίσεις σου σε τηλεοπτικές ή διαδικτυακές συνεντεύξεις, αυτήν την ηρεμία σου, τελικά πόσο ήρεμος είσαι στη ζωή σου και ειδικά αυτές τις τρελές ημέρες της πανδημίας?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Επιφανειακά είμαι συνήθως ήρεμος. Από μέσα τρώγομαι κι εγώ με τα ρούχα μου. Ειδικά όταν δουλεύω στο θέατρο. Μέχρι να ξεκινήσει η παράσταση κάθε βράδυ έχω ένα ελεγχόμενο άγχος. Με την πανδημία, λόγω των κλειστών θεάτρων, αυτό το άγχος δεν το έχω, κι έτσι είμαι πιο ήρεμος και χαλαρός στην καθημερινότητά μου.
Athenscalling.gr: Στα της πανδημίας επακόλουθα συνέχεια και παρατηρώ ότι στα Μ.Μ.Ε. τα ρεπορτάζ περί σκανδάλων στο χώρο του Θεάτρου,δίνουν και παίρνουν όμως για όλα τα άλλα, τα ουσιαστικά προβλήματα, τα οποία υπάρχουν στο χώρο σας…, κουβέντα, το Θέατρο δεν αναφέρεται… μούνγκα! Τελικά γιατί το αγνοούν?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Ανέκαθεν η πολιτεία αντιμετώπιζε το θέατρο σαν έναν από τους τελευταίους τροχούς της αμάξης. Με την εξαίρεση της Μελίνας Μερκούρη , η οποία ως υπουργός Πολιτισμού, έδειξε αρκετή ευαισθησία για το θέατρο. Από εκεί κι έπειτα το χάος. Με το μνημόνιο κόπηκαν και οι κρατικές επιχορηγήσεις και τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο δύσκολα. Το θέατρο, στο μεγαλύτερο μέρος πέρασε σε ιδιώτες επιχειρηματίες, και το τοπίο άλλαξε πολύ προς το χειρότερο, γιατί το θέατρο έγινε περισσότερο θέαμα, δημόσιες σχέσεις, εμπόριο. Στην πανδημία, τα κανάλια που πρωταγωνιστούσαν για να μεταδίδουν κρούσματα και οικονομικές συνέπειες ,αγνόησαν πλήρως το θέατρο. Μετά με τα σκάνδαλα του me–too, το ξαναθυμήθηκαν γιατί το θέμα έκανε νούμερα τηλεθέασης.
Athenscalling.gr: Πάμε τώρα σε κάτι άλλο κάτι σίγουρα ευχάριστο και το οποίο θα έλεγα ότι πλούτισε το καλλιτεχνικό σου πορτραίτο! Δημήτρης Καταλειφός λοιπόν και συγγραφέας, επίσης και εικονογράφος και στις προθήκες των βιβλιοπωλείων το πρώτο συγγραφικό σου έργο οι ΄΄ Συμπληγάδες Γενεθλίων΄΄… φιλοτεχνώντας και το εξώφυλλο του βιβλίου, πως και το αποφάσισες?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Δεν το αποφάσισα, προέκυψε από μόνο του. Κλεισμένος στο σπίτι, μετά από σαράντα πέντε χρόνια συνεχούς απασχόλησης με τους άλλους, δηλαδή τους ρόλους που είχα να παίξω, βρέθηκα μόνος με τον εαυτό μου. Ήταν κάτι που ήθελα να συμβεί και εντέλει συνέβη. Χρειαζόμουν μια παύση κι αυτή την παύση την έφερε η καραντίνα. Έτσι άρχισα να γράφω αυθόρμητα πράγματα , τα οποία είχαν σχέση με εμένα, τη ζωή και τις μνήμες μου.
Athenscalling.gr: Να συμπεράνω ότι στην άκρη του μυαλού σου υπήρχε το όνειρο του συγγραφέα και εδώ να ρωτήσω εάν αυτό θα έχει και συνέχεια και εάν ναι με τι ακριβώς… μετά τις ΄΄ Συμπληγάδες Γενεθλίων΄΄!
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Μικρός ονειρευόμουν για ένα διάστημα να γίνω συγγραφέας. Μετά με τράβηξε το θέατρο και αφοσιώθηκα εκεί. Έχω την εντύπωση ότι τώρα που έγινε ένα ξεκίνημα με το γράψιμο, το οποίο μάλιστα αποτυπώθηκε και σε ένα βιβλίο, θα συνεχίσω, γιατί κι αυτό μου δίνει πολύ χαρά.
Athenscalling.gr: Μου έρχεται τώρα στο μυαλό μια σκέψη. Αλήθεια Δημήτρη έχεις ποτέ σκεφτεί, μια που μπήκες στο χορό, να γράψεις και κάποιο θεατρικό έργο?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Είναι το τελευταίο που θα μπορούσα να κάνω. Ο θεατρικός λόγος είναι κάτι φοβερά δύσκολο .Η κλίση μου είναι για τα ποιήματα και τα μικρά πεζά. Νομίζω εκεί θα μπορούσα να συνεχίσω.
Athenscalling.gr: Πρόσφατα λοιπόν έχει περάσει στη ζωή σου ο συγγραφέας, συντροφιά θα πω με τον εικονογράφο, μια που και το εξώφυλλο του βιβλίου είναι δικό σου δημιούργημα. Αλήθεια ποια η πηγή, η αφορμή αν θέλεις, στην έμπνευση, της γραφής αλλά και της εικονογράφησης?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Η ζωγραφική ήρθε εντελώς απρόβλεπτα στη ζωή μου. Ενώ για το γράψιμο είχα από παιδί μια προδιάθεση, η ζωγραφική δεν με ενδιέφερε ποτέ παρά μόνο σαν θαυμαστής της. Στο σχολείο όποτε είχαμε Τεχνικά έπληττα αφόρητα. Ξαφνικά στα 63 ένας φίλος ζωγράφος μού χάρισε ένα μπλοκ και κάτι μαρκαδόρους, κι αυτό ήταν. Προέκυψε ένας κεραυνοβόλος έρωτας για τα χρώματα. Άρχισα να αγοράζω παστέλ, ακρυλικά λάδια, μπλοκ, τελάρα. Η ζωγραφική με ηρεμεί, με κάνει σχεδόν ευτυχισμένο!
Athenscalling.gr: Σημειώνω λοιπόν… Ηθοποιός, Σκηνοθέτης, Δάσκαλος, Συγγραφέας και Εικονογράφος, ένα πρόσωπο με πέντε ιδιότητες και εδώ η φαντασία μου ταξιδεύει, δημιουργώντας 5 σκηνές σε μια θεατρική παράσταση με εσένα πρωταγωνιστή, σε 5 διαφορετικούς μονολόγους και στη μαρκίζα του θεάτρου ο τίτλος … ΄΄ 5 Πρόσωπα ΕΝΑ Πορτραίτο ΄΄! Πως το βρίσκεις?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Για μένα είναι πολύ ενδιαφέρον, για τους άλλους δεν ξέρω. Εκείνο πάντως που καταλαβαίνω από αυτές τις παράπλευρες ενασχολήσεις είναι ότι δεν έχει σημασία το αποτέλεσμα όσο η χαρά που παίρνεις από αυτές. Εγώ που παλιά είχα μια μικρή ενόχληση από τον ερασιτεχνισμό στις τέχνες, έχω γίνει πια πολύ πιο επιεικής. Δεν είναι απαραίτητο αυτό που γράφεις ή ζωγραφίζεις να είναι τέλειο, υπάρχουν τόσοι τέλειοι συγγραφείς ή ζωγράφοι στον κόσμο, όσο αυτό που κάνεις εσύ να είναι ειλικρινές, αυθεντικό και να δίνει χαρά πρώτα απ΄ όλα σ΄εσένα τον ίδιο.
Athenscalling.gr: Πάμε τώρα σε μια δήλωσή σου στο πρόσφατο παρελθόν που με έβαλε σε σκέψεις, όταν συμμετέχοντας στη Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών, εσύ μεταξύ των άλλων ανέφερες ότι…
΄΄ Χρειάζεται δυναμισμός από το Σωματείο μας, που είναι το μόνο που μπορεί να προστατεύσει τους ηθοποιούς΄΄!
Πως και πήρες αυτή την απόφαση να ασχοληθείς δηλαδή με τον συνδικαλισμό?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Θέλω, με όποιο τρόπο μπορώ, να βοηθήσω κι εγώ τους νέους ηθοποιούς. Το θέατρο ως επάγγελμα έχει υποβαθμιστεί φοβερά. Τα νέα παιδιά έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες από αυτές που συνάντησαν οι προηγούμενες γενιές. Βέβαια, το πρόβλημα του συνδικαλισμού, ανακαλύπτω ότι είναι πολύ συχνά οι παραταξιακές διαφορές που αντί να λύνουν, πολλές φορές, δημιουργούν προβλήματα. Εγώ από φύση είμαι ενωτικός άνθρωπος. Προσπαθώ να δω πού συμφωνούμε και όχι πού διαφωνούμε για να προχωρήσουμε. Εγώ προσωπικά δεν ανήκω σε καμία παράταξη, όπως δεν ανήκα ποτέ άλλωστε. Είμαι ένας αφελής, ρομαντικός αριστερός με την πιο ευρεία έννοια του όρου.
Athenscalling.gr: Και μια που μιλάμε για το θέατρο και την προστασία των ηθοποιών, για τα όσα συμβαίνουν στο χώρο εσύ αναφέρεις …
΄΄Με αφορμή όλα αυτά τα οδυνηρά πράγματα που συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στο θέατρο, θυμήθηκα μια φράση που λέει ο Σκηνοθέτης στην αριστουργηματική ταινία του Μπέργκμαν”Μετά την πρόβα”: Το θέατρο είναι ιδρώτας, σπέρμα και σκατά”.
Αν μου επιτρέπεις να ρωτήσω… πως φθάσαμε ως εδώ?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Δεν φτάσαμε, έτσι πιστεύω ήταν πάντα. Το θέατρο είναι ένας χώρος γεμάτος φόβο, ανασφάλεια, ηρωισμό, ερωτισμό, τρέλα και μια σειρά ιδιορρυθμίες. Δεν πιστεύω ότι μπορεί να αλλάξει αυτό. Είναι συστατικό της τέχνης. Το θέατρο δεν είναι μια υγιής ,νοικοκυρεμένη επιχείρηση, και νομίζω ότι δεν πρέπει και να γίνει ποτέ έτσι. Το θέατρο μιλάει για το φως και το σκοτάδι της ύπαρξης. Από εκεί και πέρα βέβαια πρέπει να υπάρχουν κάποια όρια, ώστε να μην μετατρέπεται σε ένα πεδίο άσκησης εξουσίας ή παρενοχλήσεων οποιουδήποτε τύπου. Αυτό είναι νοσηρό και άρρωστο και δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη.
Athenscalling.gr: Μάλιστα! Να επιστρέψω στις ΄΄ Συμπληγάδες Γενεθλίων΄΄ με τα με έμμεσο σκοπό, 65 βιογραφικά σημεία αναφοράς σου στο βιβλίου και να σταθώ στην αφιέρωση… Στους απόντες! Να ξέρεις λοιπόν φίλε, ότι αυτή η αφιέρωση με έκανε κομμάτια με έκανε να δακρύσω και να ψελλίσω τρεις λέξεις… ΄΄Γιατί ρε γαμώτο΄΄…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς απώλειες, χωρίς απόντες. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο όσοι και για όσο συνεχίζουμε, από το να ανατρέχουμε στους απόντες, να τους τιμούμε, να τους μνημονεύουμε, να τους αφιερώνουμε οτιδήποτε από μια μορφή τέχνης. Το μνημόσυνο γενικά είναι κατά τη γνώμη μου πολύ ιερό πράγμα.
Athenscalling.gr: Ο χρόνος, παίζει ρόλο στα όσα γράφεις. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι… ο χρόνος είναι χρήμα, για σένα αλήθεια τι είναι ο χρόνος, σε τρομάζει στο πέρασμα του, ή τον απολαμβάνεις κάνοντας παρέα μαζί του?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Ο χρόνος είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής στο θέατρο της ζωής μας. Μας κυνηγάει, δεν ξέρουμε ποτέ πόσος θα μας δοθεί, άλλοτε τον σπαταλάμε κι άλλοτε νομίζουμε ότι τον εξοικονομούμε. Δεν θα έλεγα ότι τον απολαμβάνω, όμως μου αρέσει που έχω φτάσει έως εδώ, δηλαδή στα 67 μου χρόνια, σαφώς και θέλω να ζήσω κι άλλο, και να είμαι υγιής και δημιουργικός .Αν έχω μια ποιότητα ζωής που θα βασίζεται στην υγεία και την αυτάρκεια θα ήθελα κι άλλο χρόνο, γιατί μου αρέσει η ζωή.
Athenscalling.gr: Μια που μιλάμε για το χρόνο, θα ήθελες να θυμηθείς την πιο γλυκιά σου αλλά και την πιο πικρή σου στιγμή … σε βάθος χρόνου?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Μια πολύ γλυκιά στιγμή, όχι η πιο γλυκιά, γιατί είναι δύσκολο να τις αξιολογήσω, είναι καλοκαίρι, δειλινό, Σέριφος, μπάνιο, τσιγάρο και αγαπημένοι άνθρωποι κοντά. Πικρές είναι όλες οι στιγμές που έχασα αγαπημένους μου ανθρώπους. Και κάποιοι χωρισμοί επίσης.
Athenscalling.gr: Και έτσι όπως ταξιδεύουμε στο χρόνο, θέλεις να θυμηθείς και κάτι άλλο… τους τρεις πιο αγαπημένους σου δάσκαλους?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Πέλος Κατσέλης, Αλέκα Κατσέλη, Νίκη Τριανταφυλλίδη. Ιερά για μένα πρόσωπα.
Athenscalling.gr: Αν δεν έχεις αντίρρηση τώρα, θα ήθελα να κάνουμε ένα παιχνίδι με τα αρχικά γράμματα μιας λέξης. (Θ)…(Ε)…(Α)…(Τ)…(Ρ)…(Ο) και σε καλώ με τα αρχικά γράμματα της λέξης να σχηματίσεις τις δικής σου προτίμησης, 6 λέξεις που προκύπτουν από τα αρχικά αυτά γράμματα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Θεός, Ελλάδα, Αγάπη, Ταινίες, Ροή, Όνειρα!
Athenscalling.gr: Θέατρο λοιπόν και ένα ανεκπλήρωτο θεατρικό σου όνειρο?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Πολλά .Δεν φτάνει μια ζωή να τα εκπληρώσεις. Ρεαλιστικά θα ήθελα καλές συνεργασίες, κοινή γλώσσα, κοινή αισθητική, κοινή περιέργεια.
Athenscalling.gr: Πάμε στο σήμερα και φυσικά παρόλα τα όσα συμβαίνουν γύρω μας με τη πανδημία, υποθέτω ότι θα έχεις στο μυαλό σου και κάποια σχέδια…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Αν ανοίξουμε τον Οκτώβριο θα κάνουμε το «Τέλος του παιχνιδιού» του Μπέκετ, αν εγκριθεί ,κάποια σειρά στην τηλεόραση, αν έχω έμπνευση κάποιο δεύτερο βιβλίο. Ζούμε στην εποχή του «αν».
Athenscalling.gr: Θα μπορούσαμε να μιλάμε για πολλές ώρες ακόμη, πίστεψε με και θα ευχόμουν να είμαστε ραδιοφωνικοί ή τηλεοπτικοί με ανοικτές γραμμές στο κοινό δεχόμενοι ερωτήσεις απευθυνόμενες σε εσένα. Σε αυτό το σημείο θα σου δώσω τη σκυτάλη για κάτι άλλο που πιθανόν θα ήθελες να προσθέσεις στα όσα είπαμε και που δεν το αναφέραμε?
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Χαίρομαι που μιλήσαμε. Εύχομαι καλύτερες ημέρες για όλους μας. Να τελειώσει όσο πιο γρήγορα αυτή η οδυνηρή περιπέτεια. Να επιστρέψουμε σε μια κοινωνία που θα διορθώσει πράγματα. Και που θα έχουμε γίνει λίγο πιο ώριμοι, πιο απλοί, πιο αλληλέγγυοι.
Athenscalling.gr: Δημήτρη να είσαι πάντα καλά και να σε ευχαριστήσω για τα όσα κουβεντιάσαμε, να σου πω επίσης ότι … επί της σκηνής γεννιούνται τα όνειρα και ότι χωρίς αυτά δεν υπάρχει ζωή…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ: Συμφωνώ. Ας ευχηθούμε λοιπόν καλύτερο θέατρο και καλύτερη ζωή!