March 19, 2024

Θάνος Μικρούτσικος

Δεν είναι υποχρεωτικό ένα πολιτικό τραγούδι να είναι εμβατήριο…μπορεί να είναι και Ροκ!

Σαββάτο 28 Δεκέμβρη του 2019 και λίγο πριν υποδεχτούμε τη νέα χρονιά, από τα δελτία ειδήσεων, μεταξύ των άλλων και μια ακόμη δυσάρεστη είδηση, ήταν αυτή με την αναφορά στο θάνατο του Μουσικοσυνθέτη ΘΑΝΟΥ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΥ!
Τι να πω… Πραγματικά δεν ξέρω τι να πω … Θλίψη… και μόνο Θλίψη!
https://www.youtube.com/watch?v=-9NFtNVHtn4

Νοέμβρης 1976 … στο Σπόρτινγκ!

Νοέμβρης του 1976, ήταν τότε που το τσουχτερό κρύο μας έβρισκε καθισμένους στις τσιμεντένιες εξέδρες στο κλειστό γήπεδο μπάσκετ του Σπόρτινγκ, με αφορμή τη Συναυλία του μουσικοσυνθέτη Θάνου Μικρούτσικου, που θα μας παρουσίαζε ζωντανά το μουσικό του έργο, Καντάτα για τη Μακρόνησο / Σπουδή σε Ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκι!
Ροκάς ψυχή και σώμα ο υπογράφων το κείμενο, λάτρης των Rolling Stones,Cream Who, Jethro Tull και τόσων άλλων, της εποχής του, σνόμπαρα το Ελληνικό άσμα και φυσικά τους δημιουργούς του και όμως δεν θα ήτανε υπερβολή αν έλεγα ότι από εκείνη τη συναυλία, το Νοέμβρη του ΄76 στο Σπόρτινγκ, από τότε, ήτανε που ο Θάνος Μικρούτσικος, με έφερε κοντά στο Ελληνικό τραγούδι, ήμουν και θα είμαι θαυμαστής των μουσικών έργων του Θάνου Μικρούτσικου, γιατί όλα του τα έργα, εκπέμπουν μία ασυμβίβαστη και άκρως … επαναστατική Ροκ έκφραση !
Συναντώντας το Μουσικοσυνθέτη Θάνο Μικρούτσικο
Ήταν ένα βροχερό βραδάκι, ο μήνας Απρίλης του 1982 , και στη περιοχή του Γκύζη επί της οδού Μομφεράτου 130, σε ένα ημιυπόγειο εργαστήριο κατασκευής στρωμάτων έμελλε να βρεθεί απέναντι μου, για συνέντευξη ο μουσικοσυνθέτης Θάνος Μικρούτσικος ! Μια συνέντευξη που απομαγνητοφωνήθηκε και η οποία δημοσιεύθηκε τον Απρίλη του ΄82 στο τεύχος 148 στο περιοδικό ΄΄Αγωνιστής΄΄ και που είχε θέμα την τότε κυκλοφορία του μουσικού του έργου ΄΄Εμπάργκο΄΄ !

Η βροχή λοιπόν έπεφτε τουλούμι και εγώ καθισμένος στο γραφείο δοκίμαζα το μαγνητόφωνο για τη συνέντευξη, είχε βέβαια προηγηθεί μια συνάντηση με το Θάνο στο σπίτι του, κάπου στο ύψος στα σίδερα του Χαλανδρίου και τα είχαμε πει εφ΄όλης της ύλης … περί του ΚΚΕ, του ΕΚΚΕ, της Αριστεράς , αλλά και του τότε ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα… χωρίς να ξεχάσουμε φυσικά τον Παναθηναϊκό !…
Με τέτοια βροχή… αποκλείετε να έρθει σκέφτηκα και όμως διαψεύστηκα κατά κράτος όταν εμφανίστηκε ο Θάνος στο άνοιγμα της πόρτας του υπογείου!
΄΄Καλησπέρα σας, νάμαι και εγώ με στη βροχή ΄΄ είπε χαμογελώντας .
΄΄Να πώ την αλήθεια με τέτοια βροχή, δεν σε περίμενα να έρθεις Θάνο μου΄΄
΄΄Θα πρέπει όμως, να σου πω, πριν ξεκινήσουμε τη συνέντευξη μας, ότι θα μου επιτρέψεις να βγάλω και τα παπούτσια μου, γιατί έχουν γίνει παπί ΄΄ …
Στο γραφείο τότε, υπήρχε και ένα πικ- απ που ήδη είχε ξεκινήσει να παίζει και να ξαναπαίζει το βινύλιο, με χαραγμένο το μουσικό δημιούργημα του Θάνου, που άκουγε στο όνομα ΄΄Εμπάργκο΄΄ σε στίχους του ΄Αλκη Αλκαίου και με ερμηνευτές τους Μαρία Δημητριάδη,Κώστα Καράλη,Βλάσση Μπονάτσο και Μανωλη Μητσιά!
Με ΄΄χαλί΄΄ λοιπόν τα τραγούδια του ΄΄Εμπάργκο΄΄ , ο Θάνος Μικρούτσικος άρχισε να μου μιλά για το μουσικό του έργο…
΄΄Το Εμπάργκο, είναι μια σειρά τραγουδιών του ΄Αλκη Αλκαίου και θέλω να μείνω λίγο στο στίχο και να πω ότι η συνεργασία μας ήταν τελείως διαφορετική από τη συνηθισμένη που γίνεται μεταξύ μεταξύ ποιητή και συνθέτη! Μέσα σε τρία με τριάμισι χρόνια προέκυψε μια πολύ στενή φιλία σε μένα και τον Αλκαίο! Χωρίς να υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος στόχος για να γυριστεί ο δίσκος μου έφερνε κάποια ποιήματα του, τα οποία έγραφε ειδικά για να τα μελοποιήσω εγώ.
Αργότερα του έλεγα σε τι θέματα θέλω να κινηθεί . Για παράδειγμα, όταν κάποια στιγμή θέλησα να γράψω κάποιο τραγούδι για το Σαββόπουλο, συζητήσαμε μαζί και προέκυψε το ποίημα .

Τα τραγούδια αυτά έγιναν με ένα ζεστό και πολύ δημιουργικό τρόπο . Τα ίδια τα ποιήματα μου έδωσαν την ευκαιρία να κινηθώ σε αρκετούς μουσικούς χώρους.
Τα τραγούδια μου λοιπόν, αυτά είναι επηρεασμένα από τη ροκ και τη τζαζ μουσική. Εδώ θέλω να σταματήσω και να πω ότι όταν λέω ότι χρησιμοποιώ φόρμες ροκ ή τζαζ δεν εννοώ ότι αντιγράφω αλλά εννοώ ότι ενδεχομένως δανείζομαι στοιχεία ,που έχω μέσα μου, από τις επαφές μου με τη ροκ και τη τζαζ μουσική ,παίζοντας τα με το δικό μου τρόπο.
Η αρχή σε αυτό το μουσικό στυλ έγινε με ένα μικρό δισκάκι που έβγαλα το 1976 τη ΄΄Ρόζα Λούξεμπούργκ΄΄, που ήτανε για τους κριτικούς ένα τζαζ-ροκ κομμάτι!

Θ.Σ: Αλήθεια γιατί το μπουζούκι έχει τόσο μικρή θέση στο έργο σου?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Αν κοιτάξουμε στα πιο παλιά μου έργα θα δούμε ότι δεν το χρησιμοποιώ σχεδόν καθόλου. Όταν υπάρχει κάπου, έχει κάποιο ξεχωριστό μουσικό ήχο. Με αυτό που κάνω θέλω να αποδείξω ότι ο σύγχρονος Ελληνικός ήχος γίνεται και έξω από το χασάπικο και το ζεϊμπέκικο! Όχι ότι δεν γίνεται και με το μπουζούκι σύγχρονος ήχος, αλλά μπορεί να γίνει και έξω από αυτό!
Θ.Σ: Κάποιος Έλληνας συνθέτης είπε, ότι τα τραγούδια σου δεν τραγουδιούνται στη γειτονιά … τι έχεις να πεις για αυτό?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Πολλά από τα τραγούδια μου, έχουν τραγουδηθεί , δεν ξέρω φυσικά αν τραγουδήθηκαν σε ταβέρνα. Αλλά αλλοίμονο εάν η μουσική περιοριζότανε στο τραγούδι και το τραγούδι, στο τραγουδιστικό τραγούδι !Τότε χιλιάδες πράγματα που έχουν γίνει εδώ και στο εξωτερικό θα λέγαμε ότι είναι περιορισμένης αξίας. Δεν λέω ότι το τραγούδι που τραγουδιέται στη γειτονιά δεν έχει αξία . Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και κάποια άλλα που δεν τραγουδήθηκαν εκεί είναι ασήμαντα!
Θ.Σ: Πραγματικά έχουν τραγουδηθεί πολλά τερατουργήματα … ΄΄Στη Χονολουλού στη Χονολουλού, εκεί δεν πάει η τρέλα πάει αλλού΄΄… τα θυμάσαι?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Ακριβώς … ΄΄Ο Γιώργος είναι πονηρός ΄΄ κ.τ.λ και τα οποία τραγούδαγε όλη η Ελλάδα και τι πάει να πει αυτό!
Θ.Σ: Για το στίχο έχεις τίποτε άλλο να προσθέσεις?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Ναι νομίζω ότι ο στίχος ανανεώνει το στιχουργικό υλικό στην Ελληνική μουσική, π.χ…΄΄ ποιά νυκτωδία το φως σου έχει πάρει και σε ποιο γαλαξία να σε βρω! Εδώ είναι Αττική φαιό νταμάρι και γω ένα πεδίο βολής φτηνό που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι΄΄!…Ε λοιπόν σε ερωτικό τραγούδι έχει σπάνια γραφτεί, στην Ελληνική μουσική , τέτοιος στίχος! Επίσης και στο Πολιτικό τραγούδι. Εδώ θέλω να πω το εξής, ότι στα τραγούδια του δίσκου επιχειρώ τον επαναπροσδιορισμό του πολιτικού τραγουδιού. Ένα που έχει γραφτεί για την Τουρκία και λέγεται΄΄Μεσ΄το χημείο του Μαγιού΄΄ μας λέει χαρακτηριστικά τα εξής…΄΄Χέρσα μου μάτια τι αλκοολικός καιρός, με Βάγκνερ νανουρίζονται οι πρεζονόμοι, κι όλο ρωτάνε αν είναι νόμος φυσικός, να κάνει ο Χικμέτ διαδήλωση στη Ρώμη΄΄! Δηλαδή εδώ δεν μπαίνει σε ημερήσια διάταξη το ζήτημα της υψωμένης γροθιάς… ή το εμπάτε και τους φάγαμε!
Με κοίταξε για λίγο με νόημα και συνέχισε από το σημείο που είχε σταματήσει …
… Εδώ που λές φίλε μπαίνει ένα τραγικό που λες στοιχείο που δείχνει ποια είναι η κατάσταση στη Τουρκία. Δεν είναι υποχρεωτικό ένα πολιτικό κομμάτι να είναι εμβατήριο… μπορεί να είναι και ροκ!

Θ.Σ: Στο ΄΄Εμπάργκο΄΄ υπάρχουν και αρκετές αναφορές/αφιερώσεις σε πρόσωπα διαφορετικού πολιτικού στίγματος … προς τι αυτό?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Καταρχήν όλος ο δίσκος είναι αφιερωμένος, σε ένα φίλο μου τον Κωστή Μοσκώφ, γιατί αισθάνομαι ένα χρέος σε αυτόν, αλλά και γιατί τον θεωρώ σαν μεγαλοεπιστήμονα στον τομέα του! Την αφιέρωση στον Σαββόπουλο του την χρώσταγα. Τέλος η αφιέρωση στον Ν.Πουλαντζά γίνεται γιατί πιστεύω ότι αποτελεί μια τραγική περίπτωση στο αριστερό κίνημα.
Θ.Σ: Πως βλέπεις το ΄΄Εμπάργκο΄΄σε σχέση με τους άλλους σου δίσκους?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Τους αγαπώ όλους, τον καθένα για διαφορετικούς λόγους Ο κάθε μου δίσκος καλύπτει κάποιες μου πλευρές και δε μπορώ να πω ότι το ΄΄Εμπάργκο΄΄ είναι ένας σταθμός γιατί αν το πω αυτό, δεν ξέρω πως θα θεωρηθεί μια και πρόκειται για νέο δίσκο. Πάντως στο χώρο του τραγουδιού ψάχνω!
Θ.Σ: Εσύ τι μουσική ακούς ?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Τα τελευταία χρόνια από τη πλευρά της ξένης Μουσικής ακούω Stravinsky, ξεκουράζομαι δε με Jethro Tull, καμιά φορά με το Frank Zappa και τώρα τελευταία με τους Weather Report, τους οποίους θεωρώ πολύ μεγάλους μουσικούς! Από την Ελληνική μουσική σκηνή μπορώ να πω ότι ακούω τα κλασσικά κομμάτια των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη και τα έργα του Δ.Μητρόπουλου που είναι ακόμη άγνωστος και στους ειδικούς!

Θ.Σ: Ακούς Ραδιόφωνο?
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Τώρα ναι ,το ραδιόφωνο δεν είναι αυτό που ήτανε, στα χρόνια της δεξιάς, κοπήκανε οι εκπομπές ΄΄όπιο του λαού΄΄, αυτό είναι αρκετά σημαντικό! Έχω δε υπομονή να περιμένω για κάτι καλύτερο! Επίσης για την τηλεόραση έχω να πω ότι δεν είναι δύσκολο να προγραμματιστούν κάποια ωριαία προγράμματα με Έλληνες Συνθέτες που είναι λιγότερο δαπανηρά από τα αντίστοιχα ξένα. Παράλληλα ο κόσμος θα γνωρίσει καλύτερα το έργο τους!
https://www.youtube.com/watch?v=2_bqIaYewMc

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back